Vajinismus, cinsel ilişki sırasında vajinal kasların istemsiz ve kontrol dışı bir şekilde kasılarak cinsel birleşmenin zor ya da imkânsız hale gelmesi durumudur. Bu sorun, kadınlarda görülen cinsel işlev bozuklukları arasında özel bir yere sahiptir. Yapılan araştırmalar kadınlarda en sık görülen cinsel işlev bozukluğunun cinsel istek azalması (hipoaktif cinsel istek bozukluğu) olduğunu gösterirken, kadınların cinsel sorunlarla ilgili doktora başvurma nedenlerinin başında ise vajinismus gelir.
DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders)’e göre vajinismus, Genito-Pelvik Ağrı/Penetrasyon Bozukluğu (Genito-PelvicPain/Penetration Disorder) olarak tanımlanır. Bu tanı, aşağıdaki durumlardan bir ya da birkaçının sürekli veya yineleyici şekilde yaşanması durumunda konulur:
• Vajinal penetrasyon sırasında ciddi düzeyde zorlanma
• Penetrasyon girişimi veya penetrasyon esnasında vulvovajinal veya pelvik bölgede ağrı
• Penetrasyon sırasında vajinal kaslarda istemsiz kasılmalar
• Cinsel ilişki sırasında belirgin düzeyde korku, kaygı veya kaçınma davranışları
Tüm cinsel işlev bozukluklarında olduğu gibi vajinismusun nedenleri de biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerle ilişkilidir. Bu durumun kökeninde çoğu zaman karmaşık ve iç içe geçmiş faktörler rol oynar. Şimdi ayrı ayrı nedenler üzerinde duralım.
Vajinismusun Psikolojik Nedenleri
Vajinismus vakalarının büyük çoğunluğu psikolojik sebeplerden kaynaklanır. Bu nedenlerin başında kaygı, korku ve travmatik yaşantılar gelir.
• Geçmiş Travmalar
Geçmişte yaşanmış cinsel taciz, zorlayıcı ilk cinsel ilişki deneyimleri ya da çocuklukta yaşanan duygusal travmalar vajinismusa zemin hazırlayabilir. Kadın, bilinçdışı düzeyde vücudunu korumaya çalışarak istemsiz bir şekilde kasılır.
• Kaygı ve Korkular
Cinsel ilişki sırasında “çok acıyacak” düşüncesi, vajinanın zarar göreceği veya ciddi kanama olacağı korkuları, bu problemi yaşayan kadınların zihninde güçlü bir endişe yaratır. Bu endişe, bedenin kendini korumaya yönelik olarak istemsizce kasılmasına neden olur.
• Utanç ve Suçluluk Duygusu
Toplumda cinselliğe yüklenen negatif anlamlar ve cinsel ilişkiyi günah, yanlış veya ayıp olarak gören yetiştirilme tarzları da vajinismusuntemelinde olabilir. Bu tür duygular, kadının cinsel ilişki sırasında rahatlamasını engeller ve istemsiz kasılmaları tetikler.
• İlişki Problemleri ve Güvensizlik
Partnerle yaşanan iletişim sorunları, güven eksikliği ve anlaşılmadığını hissetme durumu, kadının kendini savunmasız hissetmesine neden olarak vajinal kasların refleks olarak kasılmasını beraberinde getirebilir.
Vajinismusun Fiziksel (Biyolojik) Nedenleri
Her ne kadar psikolojik sebepler ön planda olsa da bazı fiziksel durumlar da vajinismusu tetikleyebilir:
• Vajinal Enfeksiyonlar ve Kuruluk
Vajinal mantar, bakteriyel enfeksiyonlar, vajinal kuruluk gibi durumlar ilişki sırasında ağrıya sebep olarak bedensel kasılmaları tetikleyebilir.
• Geçmiş Jinekolojik Müdahaleler
Geçmişte yaşanmış travmatik doğum deneyimleri veya jinekolojik operasyonlar vajinismusa yol açan endişe ve kaygı yaratabilir.
• Anatomik Özellikler
Nadir durumlarda vajinanın doğuştan gelen anatomik farklılıkları veya kızlık zarının yapısal özellikleri (örneğin; yüksek kenarlı, sert veya kalın oluşu) gibi durumlar ilk cinsel deneyimi ağrılı hale getirebilir ve bu fiziksel deneyim, psikolojik tepki olarak kasılmaları başlatabilir.
Vajinismusun Toplumsal ve Sosyal Nedenleri
Toplumun cinselliğe bakışı ve kadınlara yüklediği roller, vajinismus üzerinde doğrudan etkili olabilir:
• Cinsellikle İlgili Toplumsal Tabular
Geleneksel toplumlarda cinsellik genellikle gizli tutulur ve konuşulması ayıp sayılır. Bu durum, cinselliğe dair bilgi eksikliği ve korkuları pekiştirir.
• Bekâret Baskısı ve Kızlık Zarı Miti
Kızlık zarına atfedilen yüksek değer, ilk ilişkiye dair yoğun kaygı ve korku oluşmasına yol açar. İlk cinsel ilişkinin çok ağrılı veya travmatik olacağına dair yanlış inanışlar kadınlarda yüksek düzeyde kaygıya neden olabilir.
• Yanlış Bilgiler ve Cinsel Mitler
Cinsel ilişkiyle ilgili kulaktan dolma bilgiler ve abartılı hikâyeler kadınlarda gereksiz korkulara sebep olur. Bunlar arasında vajinanın ilişki sırasında yırtılacağı, kanamanın aşırı olacağı veya penisin vajina içinde sıkışacağı gibi gerçek dışı inanışlar bulunur.
Unutmayın: Yalnız değilsiniz!
Eğer vajinismus sorunu yaşıyorsanız, bilmeniz gereken en önemli şey yalnız olmadığınız ve bu durumun sizin suçunuz olmadığıdır. Bu sorun utanılacak bir durum değil, aksine yardım isteyerek üstesinden gelinebilecek bir durumdur.
Vajinismus tedavi edilebilir bir sorundur ve başarı oranı son derece yüksektir. Bu süreçte en önemli adımlar partnerinizle açık iletişim kurmak ve bir uzman desteği almaktır. Profesyonel bir cinsel terapi desteği ile bu sorunun üstesinden gelebilir, sağlıklı ve keyifli bir cinsel yaşama kavuşabilirsiniz.
Unutmayın, doğru bilgi ve uzman yardımıyla bu sorunu geride bırakmak mümkündür. Yalnız değilsiniz, kendinize ve bedeninize güvenin!
